Choć prawdopodobnie istnieje genetyczna predyspozycja do cho­roby wieńcowej, do tej pory nikt nie odkrył genu czy też zespołu ge­nów odpowiedzialnych za chorobę niedokrwienną serca. Dobrze za to znamy czynniki środowiskowe przyczyniające się do jej rozwoju. Usu­nięcie ich lub zmniejszenie znacznie przyczynia się do obniżenia zacho­rowalności i śmiertelności nawet w przypadkach rodzinnych lub gene­tycznych tendencji do chorób układu krwionośnego.

Za najważniejszy czynnik środowiskowy przyczyniający się do roz­woju choroby wieńcowej i miażdżycy uważa się palenie papierosów. Ryzyko zachorowania jest u palących mężczyzn co najmniej dwukrot­nie większe niż u tych, którzy nie palą. Palacze muszą się także liczyć ze zwiększonym o 70% ryzykiem śmiertelnego ataku serca niż osoby niepalące. Palacze są pięciokrotnie bardziej zagrożeni udarem mózgu. Po każdych dziesięciu papierosach wypalonych dziennie ryzyko wystą­pienia objawów choroby niedokrwiennej serca wzrasta o 18% u męż­czyzn i aż o 31% u kobiet. Przede wszystkim zaś wzrasta ryzyko wy­stąpienia zawału serca.

Wysokie stężenie tłuszczów we krwi, zwłaszcza cholesterolu, także zwiększa ryzyko choroby wieńcowej i miażdżycy. Szczególnie nieko­rzystne jest wysokie stężenie cholesterolu zawartego w lipoproteidach o małej gęstości (cholesterolu LDL), wysokie stężenie trójglicerydów (powyżej 180 mg%) oraz niskie stężenie cholesterolu zawartego w li­poproteidach o dużej gęstości (cholesterolu HDL). Między wysokim poziomem cholesterolu LDL i niskim poziomem cholesterolu HDL oraz ryzykiem wystąpienia zawału zachodzi liniowa zależność: im wyż­szy poziom cholesterolu LDL (powyżej 130 mg%) i im niższe stężenie cholesterolu HDL (poniżej 35 mg%), tym wyższe ryzyko zawału. W badaniach epidemiologicznych stwierdzono, że zmniejszenie o 10% całkowitego stężenia cholesterolu zmniejsza ryzyko wystąpienia cho­roby wieńcowej o 20%.

Innymi ważnymi czynnikami przyspieszającymi rozwój choroby wieńcowej są nadciśnienie tętnicze, cukrzyca (przyspiesza procesy miażdżycowe i zwiększa ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej) oraz otyłość brzuszna. Wyższą zachorowalność na chorobę wieńcową mają mężczyźni oraz kobiety po klimakterium. Do czynni­ków ryzyka zalicza się także siedzący tryb życia oraz podwyższone stę­żenie homocysteiny i kwasu moczowego we krwi. Do rozwoju miaż­dżycy mogą przyczynić się również długotrwałe lub przewlekłe stany zapalne w organizmie.