Wiadomo, że częstość zachorowań na stwardnienie rozsiane wśród osób tej samej rasy różni się w zależności od rejonu geograficznego. Różnice te mogą wynikać z odmiennych typów drobnoustrojów lub innych czynników środowiskowych występujących na danych tere­nach. Być może jakieś zakażenie wirusowe w dzieciństwie (niewiado­mo jakim drobnoustrojem oraz w jakim wieku) powoduje przestawie­nie się układu odpornościowego na nieprawidłowe rozpoznawanie własnych tkanek jako obcych. Może to spowodować niszczenie tych tkanek w późniejszym wieku, być może w wyniku jakiegoś dodatko­wego bodźca środowiskowego lub wewnętrznego. Predyspozycje do takiego przestawienia układu odpornościowego są prawdopodobnie także dziedziczne.

Na stwardnienie rozsiane chorują częściej kobiety niż mężczyźni – jest to być może spowodowane różnicami hormonalnymi między osobnikami odmiennej płci.

GENETYCZNE PODŁOŻE STWARDNIENIA ROZSIANEGO

Ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane jest większe dla lu­dzi rasy białej pochodzenia europejskiego niż dla Indian amerykańskich,

Murzynów lub Eskimosów. Prawdopodobnie wiąże się to z podstawo­wymi różnicami genów układu odpornościowego. Do tej pory na­ukowcy zidentyfikowali kilka wariantów genów układu odpornościo­wego (tak zwane antygeny układu zgodności tkankowej), które albo predysponują do rozwoju stwardnienia rozsianego, albo przed nim chronią.

W rodzinach, w których chorowano na stwardnienie rozsiane, krewni pierwszego stopnia są bardziej zagrożeni chorobą niż inni; ry­zyko to jest jednak większe jedynie o 2-3%. Dla krewnych drugiego stopnia (kuzyni, dzieci rodzeństwa itp.) ryzyko to wzrasta zaledwie o 1-3%. Zależy ono także od wieku – do około dwudziestego trzecie­go roku życia jest największe; później spada. Im więcej osób chorych w rodzinie, tym większe ryzyko zachorowania. Przykładowo, ryzyko zachorowania dla siostry osoby ze stwardnieniem rozsianym, której matka jest także chora, wynosi prawie 9%.

W rozkładzie ryzyka zachorowania na stwardnienie rozsiane ważna jest także płeć. Gdy choruje ojciec, jego dzieci są bardziej zagrożone chorobą, niż gdy choruje matka. Ryzyko zachorowania jest większe dla kobiet niż mężczyzn: córka chorego mężczyzny jest narażona bardziej niż jej brat. Podstawy tych różnic w dziedziczeniu predyspozycji do za­chorowania na stwardnienie rozsiane nie są znane.

U bliźniąt jednojajowych ryzyko zachorowania równa się jeden do trzech, jeżeli jedno z bliźniąt już zachorowało. Z jednej strony wynika z tego, że dużą rolę grają tu czynniki genetyczne, a z drugiej, że ważne są także czynniki środowiskowe. Jeżeli stwardnienie rozsiane byłoby chorobą czysto genetyczną, zawsze bliźnięta te chorowałyby razem.