Plamka żółta siatkówki jest punktem najlepszego i najostrzejszego widzenia. Starcze zwyrodnienie plamki żółtej to najczęstszy powód ślepoty u ludzi w wieku powyżej sześćdziesięciu lat. Chorobą tą jest zagrożonych około 10% osób po czterdziestym piątym roku życia;
wykrywa się ją co roku u prawie dwustu pięćdziesięciu tysięcy Polaków. Starcze zwyrodnienie plamki żółtej siatkówki – choroba nieuleczalna, może prowadzić do całkowitej ślepoty w jednym lub obu oczach.
Przyczyny starczego zwyrodnienia plamki żółtej oka nie są znane. W chorobie tej dochodzi do zaniku komórek plamki żółtej oka, prowadzącego do utraty widzenia środkowego, ale bez upośledzenia widzenia obwodowego. Pacjenci tracą ostrość wzroku, nie widzą kontrastu, mają problemy z czytaniem, pisaniem oraz rozpoznawaniem twarzy i przedmiotów. W zaawansowanym stadium choroby w centrum pola widzenia pojawia się ciemna plamka, która z czasem powiększa się. Ten bezbolesny proces chorobowy może atakować dwoje oczu – czasami równocześnie, czasami jedno po drugim. Choroba rozwija się powoli lub bardzo szybko, może być asymetryczna lub powodować utratę wzroku w obu oczach naraz. Od momentu postawienia diagnozy zwyrodnienia plamki żółtej mija niekiedy nawet 10 lat, nim pacjent stwierdzi u siebie znaczną utratę zdolności widzenia. Objawy choroby mogą pojawić się dopiero w sześćdziesiątym lub siedemdziesiątym roku życia, lecz wczesne zmiany na dnie oka czasami zachodzą już o wiele lat wcześniej. Po pierwszych objawach należy natychmiast rozpocząć leczenie, bo proces chorobowy może postępować bardzo szybko. Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie pozwalają na zwolnienie postępu choroby i zachowanie wzroku. W celu wykrycia wczesnego stadium zwyrodnienia plamki żółtej należy po przekroczeniu czterdziestego roku życia co rok lub co 2 lata zgłaszać się do okulisty na badanie dna oka.
Istnieją dwie formy zwyrodnienia plamki żółtej: zanikowa i wysiękowa. W postaci zanikowej komórki nerwowe na dnie oka powoli obumierają. Widzenie może powoli się pogarszać, jest nieostre, aż dochodzi do utraty wzroku w centralnej części pola widzenia. W formie wysiękowej pod siatkówką narastają nowe naczynia krwionośne. Im jest ich więcej, tym więcej krwi i osocza przedostaje się do wnętrza siatkówki, powodując jej oderwanie i wynikające z niego zaburzenia pracy komórek nerwowych. Forma wysiękowa zwyrodnienia plamki żółtej może pogłębić się gwałtownie i spowodować nagłą utratę wzroku; forma ta jest uważana za końcowe stadium choroby. Do wczesnych objawów wysiękowego zwyrodnienia plamki żółtej zalicza się wyginanie linii prostych w polu widzenia (na przykład framug drzwi lub narysowanych linii). Obie formy zwyrodnienia mogą występować asymetrycznie, z zachowaniem wzroku w jednym oku.