PROGRAMOWANA ŚMIERĆ KOMÓRKOWA

Apoptoza to programowana śmierć komórkowa. Jest to bardzo ważny proces w rozwoju płodowym, gdzie ściśle regulowana śmierć komórek stanowi podstawę formacji narządów. Na przykład dłoń pło­du wygląda najpierw jak rakietka pingpongowa – jedna całość, bez pal­ców. Dopiero w dziesiątym tygodniu ciąży rzędy komórek w środku ?rakietki” obumierają i dzięki temu wytwarzają się osobne palce; gdy proces ten zawiedzie, dziecko może się urodzić ze złączonymi lub nie­poprawnie wykształconymi palcami. Zaburzenia apoptozy mogą także zachodzić w wieku dorosłym. Jeżeli komórka obumiera zbyt wcześnie, może to doprowadzić to zmian chorobowych w pracy narządu lub tkanki. Komórki chore, które nie umierają, choć powinny, także wywo­łują zmiany chorobowe. Zaburzenia śmierci komórkowej zachodzą również w komórkach rakowych, które rozwijają się i rozmnażają bez przerwy, mimo że są chore. Z kolei w niektórych chorobach wieku starczego apoptoza zachodzi zbyt szybko i powoduje, na przykład, za­nik kory mózgowej (choroba Alzheimera). Komórki obumierające podczas procesu apoptozy zostają zastąpione przez podział komórek macierzystych danego narządu, które uaktywniają się, dzielą i dojrze­wają, wymieniając zniszczone poprzedniczki. Gdy komórek macierzy­stych zabraknie, tkanka i narząd nie mogą się regenerować i wtedy za­czynają się starzeć.

Hormony także biorą udział w procesach starzenia się. Myszy po­zbawione hormonu wzrostu produkowanego przez przysadkę mózgu są skarłowaciałe, ale za to żyją o wiele dłużej niż ich normalni mysi ku­zyni z normalnym poziomem hormonu. Niestety, nie zauważono tego zjawiska u ludzi. Inne myszy mające genetycznie obniżony poziom in­suliny oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu także żyją dłużej, prawdopodobnie dlatego, że obniżony poziom insuliny zapobiega szkodliwemu działaniu wolnych rodników. Zauważono również, że zwierzęta wychowywane w stanie kontrolowanego stresu (gwałtowne zmiany temperatury, głodówka, promieniowanie jonizujące) żyją dłu­żej; być może grają tutaj pewną rolę hormony kory nadnerczy, które są produkowane podczas różnego rodzaju stresów.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.