Jest to jedna z najczęściej występujących chorób reumatycznych, choruje na nią 1-2% ludzi, przede wszystkim w wieku od czterdziestu do sześćdziesięciu lat. Na reumatoidalne zapalenie stawów częściej zapadają kobiety – na każdego chorego mężczyznę przypada pięć kobiet; w wieku powyżej pięćdziesięciu lat około 5% kobiet cierpi na tę chorobę. Na reumatoidalne zapalenie stawów chorują także dzieci i ludzie młodzi, wówczas w początkowym stadium choroby może ona atakować inne stawy niż u osób dorosłych (w dzieciństwie są to najczęściej stawy kręgosłupa lub stawy biodrowe i barkowe); występują także różnice w profilu immunologicznym, czyli w sposobie deregulacji systemu odpornościowego.
Choroba ta przebiega zwykle w okresach zaostrzeń i poprawy. Pierwszymi sygnałami jej wystąpienia są zmęczenie, bóle mięśni i stawów, stany podgorączkowe. Przewlekły stan zapalny błony wypełniającej wewnętrzną część stawu (tak zwanej błony maziowej) doprowadza do zniszczenia stawów. W początkowym stadium choroba obejmuje stawy nadgarstkowe i drobne stawy rąk i nóg. Pojawia się poranna sztywność stawów i mięśni, która utrzymuje się ponad godzinę po przebudzeniu. Stawy są obrzmiałe, spuchnięte oraz zaczerwienione. Proces zapalny może też dotyczyć stawów biodrowych, powodując bóle podczas chodzenia, bóle w pachwinie, krzyżu i pośladkach. Choroba może także spowodować stany zapalne łokci, stawów kolanowych oraz stawów kręgosłupa. Do bardzo ważnych powikłań reumatoidalnego zapalenia stawów należą tak zwane guzki reumatoidalne, które występują najczęściej w tkance podskórnej, lecz mogą też pojawić się w narządach wewnętrznych (w płucach, nerkach, sercu). Te wewnętrzne powikłania są często poważniejsze oraz trudniejsze w leczeniu niż procesy chorobowe stawów.